HÙNG HOÀNG
(Vị thuốc trung phẩm trong Thần nông bản thảo kinh)
Giải thích tên gọi của Hùng hoàng
Hùng hoàng là lớp sulfide có trong khoáng chất, gồm 2 thành phẩn chủ yếu là disulfur và asen 2 (As2S2), cũng có một lượng nhỏ muối kim loại. Hùng hoàng có màu đỏ thẫm hoặc màu đỏ da cam, bên ngoài thường được phủ một lớp màu vàng cam, màu sắc tươi sáng, có độ bóng sáng.
Đặc tính của Hùng hoàng
Hùng hoàng vị đắng, tính bình, hàn. Có thể dùng trị thương hàn dẫn tới phát sốt, sợ lạnh, khối ung nhọt sau khi bị vỡ, vết thương lở loét kéo dài không khỏi lại có hình trạng như bệnh lậu. Hùng hoàng có thể tiêu trừ các triệu chứng lở loét ác tính kéo dài lâu khỏi, mưng mủ, bệnh trĩ và da mẫn cảm, loại bỏ các yếu tố gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, trị vết thương do côn trùng cắn, có công hiệu vượt qua 5 loại binh khí (binh khí ở đây ý nói do hỏa khí cực thịnh có thể hóa thành 5 loại khí thuộc vàng, bạc, đồng, sắt, thiếc). Hùng hoàng dùng làm thuốc trước tiên khai thác, sơ chế sau đó mới dùng, khiến cho thân thể nhẹ nhõm, kéo dài tuổi thọ.
Liên quan đến tính chất, mùi vị của hùng hoàng, lịch sử Đông y có quan điểm không giống nhau: Trong Bản kinh có viết: Hùng hoàng vị đắng, tính bình mà hàn. Có nhà Y học từng cho rằng, nó có vị ngọt, tính đại ôn; còn có một số người cho rằng, nó có vị cay, tính đại hàn. Theo quan điểm hiện nay, hùng hoàng có vị cay, tính ôn, có độc. Hùng hoàng quy về can kinh và đại tràng kinh, có tác dụng giải độc sát trùng, hạn chế ra mồ hôi trộm, tiêu đờm, trị bệnh sốt rét, đặc biệt là được dùng trong liệu pháp lấy độc trị độc, điều trị loét mủ. Nó có những công hiệu trị bệnh mà các loại dược vật khác không thể có được. Trong lâm sàng, hùng hoàng thường được dùng để điều trị mụn nhọt, vết cắn của côn trùng, ký sinh trùng đường ruột, bệnh sốt rét, động kinh. Trong Bản kinh có viết: Nó có thế trị khuẩn gây bệnh giang mai, nhưng trên thực tế lại được đánh giá cao bởi tác dụng trong giải độc do vết côn trùng cắn. Hùng hoàng nghiền nhỏ nặn thành viên dùng đường uống, có thể phòng trị bệnh thường gặp trong mùa hè. Thời cổ đại, trong các phương pháp tránh ôn dịch người ta dùng hùng hoàng rất phổ biến.
Y học hiện nay đã nghiên cứu và chứng minh, hùng hoàng có tác dụng kháng viêm, ức chế sản sinh các tế bào ung thư và có tác dụng ăn mòn tế bào ung thư. Sau khi hấp thụ vào cơ thể có tác dụng giảm đau, an thần; hùng hoàng có hiệu quả sát trùng cả bên trong và bên ngoài cơ thể, ức chế đối với tụ cầu vàng, trực khuẩn biến hình, khuẩn lao, trực khuẩn mủ xanh và các mức độ trực khuẩn trên da có sự không đồng đều; nó còn có hiệu quả giảm viêm tiêu đờm, đặc biệt có hiệu quả trong việc điều trị quai bị.
Tuy nhiên, hùng hoàng sau khi hấp thụ vào đường ruột sẽ dẫn đến các triệu chứng buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt, thậm chí bị co giật, có thế vì trúng độc mạn tính mà làm tổn hại đên các chức nàng của gan và thận
Khái quát công dụng của Hùng hoàng
– Tiêu thũng, an thần, giảm đau, sát trùng, tiêu đờm.
– Tiêu trừ các triệu chứng lở loét ác tính kéo dài lâu khỏi, mưng mủ, bệnh trĩ và da mẫn cảm.
– Điều trị các chứng mụn nhọt, vết cắn của côn trùng, ký sinh trùng đường ruột, bệnh sốt rét, động kinh.
– Trị thương hàn dẫn tới phát sốt, sợ lạnh, vết thương lở loét kéo dài không khỏi.
Phương thuốc trị liệu của Hùng hoàng (tham khảo)
Trị ho do thương hàn
Lấy 3g hùng hoàng, đun với 20ml rượu. Người bệnh hít khí này khi còn nóng.
Trị ngứa, lở loét bộ phận sinh dục
Lấy 15,6g hùng hoàng đốt lên cho vào trong chai, dùng để xông.
Trị chứng đau nửa đầu
Hùng hoàng, tế tân nghiền nhỏ, mỗi loại lấy 0,6 – 0,9g thổi vào trong mũi, bên trái đau thì thổi vào bên phải, bên phải đau thì thổi vào bên trái.
Trị kết li ổ bụng lành tính ở nữ giới
Lấy 62g hùng hoàng nghiền nhỏ 9 lần, rồi cho vào trong ống tre mới, dùng 1 vật bịt kín miệng ống, hơ 7 lần. Lại dùng bột thượng đẳng 31g, trộn đểu với bột hùng hoàng rồi nặn thành viên bằng hạt đậu. Mỗi lần dùng uống 7 viên, mỗi ngày uống 3 lần.
Trị ngộ độc thực phẩm
Hùng hoàng, thanh đại nghiền thành bột. Mỗi lần dùng 6g hòa vào nước để uống
Trị lở loét da đầu
Lấy hùng hoàng, nước mật lợn trộn đều bôi lên da đầu đều đặn.
Trị lông mày rụng
Hùng hoàng tán nhỏ 31g, hòa vói giấm rồi bôi lên vùng bị bệnh.
Trị răng sâu
Hùng hoàng và táo bỏ hạt tán nhỏ, nặn thành viên, nhét vào trong lỗ răng sâu.
Trị chó dại cắn
Hùng hoàng 15g, xạ hương 6g. 2 vị thuốc này nghiền nhỏ, dùng rượu uống, chia làm 2 lần, dùng hết.
Trị chóp mũi đỏ
Hùng hoàng, lưu hoàng (lưu huỳnh), mỗi loại 15g, bột màu 6g. Các vị thuốc này nghiền nhỏ trộn với sữa tươi bôi lên chóp mũi đỏ, sau khi dùng 3 – 5 lần thì khỏi.
Nguồn: Thần Nông bản thảo kinh