MỘC LAN
(Vị thuốc trung phẩm trong Thần nông bản thảo kinh)
Giải thích tên gọi mộc lan
Mộc lan còn có tên là mộc liên, bởi vì mùi hương giống hoa lan, sắc hoa giống hoa sen nên có tên gọi như vậy. Lá của mộc lan thưa thớt. Bên trong hoa có sắc trắng, bên ngoài màu hồng tía. Đầu tháng tư bắt đầu nở hoa, sau 20 ngày sẽ khô héo, 4 mùa đều thấy hoa nở nhưng không ra quả.
Đặc tính của Mộc lan
Mộc lan vị đắng, tính hàn. Chủ trị các triệu chứng do cơ thể phát sốt hoặc tà nhiệt tích lũy trên da gây nên. Có thể loại bỏ bỏng bề mặt (bỏng cấp 1) và mụn nước mọc trên da, mụn nhọt có mủ và mụn trứng cá; trị động kinh do phong tà nghiêm trọng gây ra, có thể dùng để trị chứng ngứa bộ phận sinh dục, đồng thời còn có thể giúp tai tinh, mắt sáng.
Đông y cho rằng, mộc lan có vị đắng, tính hàn. Vị đắng có thể làm táo thấp, tính hàn có thể thanh nhiệt, nên có thể trị các bệnh thấp nhiệt như: thân nhiệt cao, mụn nhọt, mụn trứng cá trên mặt và tửu đản, ngứa ngáy âm đạo, ký sinh trùng… Hơn nữa, do dược tính ứng dụng trên phạm vi rộng nên mộc lan có thể chữa trị tất cả các bệnh liên quan đến thấp nhiệt. Trong đó, lấy việc thanh huyết, sát trùng, điều trị các bệnh về da như mụn trứng cá, mụn nhọt thường mang lại hiệu quả cao. Chính vì vậy, trong Tập chú kinh bản thảo đã nói mộc lan là vị thuốc tốt nhất trị các bệnh về da.
Ngoài ra, mộc lan còn có thể trị các bệnh thương hàn, tai biến mạch máu não, phù nề, hoại tử, có thể loại bỏ mùi hôi cơ thể, đồng thời còn có thể trị bệnh đau lưng, đau nhức như mũi kim đâm và đau đầu.
Trong Bản thảo cương mục còn chỉ ra, mộc lan có tác dụng thông lợi tiểu tiện, trị rêu lưỡi. Ngoài ra, hoa của nó còn rất có hiệu quả trong trị hóc xương cá.
Khái quát công dụng của Mộc Lan
– Trị thân nhiệt cao, mụn nhọt,mụn trứng cá trên mặt.
– Trị bệnh đau lưng, đau nhức mũi như kim đâm và bệnh đau đầu.
– Trị thương hàn, tai biến mạch máu não, phù nề, hoại tử, loại bỏ mùi hôi cơ thể.
– Có thể dùng để trị ngứa bộ phận sinh dục.
Phương thuốc trị liệu của Mộc Lan (tham khảo)
Chữa viêm lưỡi ở trẻ nhỏ: vỏ mộc lan dài 1 thước, rộng 4 tấc, bỏ bớt phần vỏ đầu thô, ngâm trong 1l giấm, lấy nước đó ngậm trong miệng.
Trị bớt đen trên mặt: lấy 500g vỏ mộc lan cắt nhỏ, cùng với tương toan ngâm được 3 năm đem phơi khô, giã nhỏ. Uống với nước tương, ngày 3 lần.
Trị tửu đản, sưng bắp chân, sắc đen vàng hoặc phát ban đỏ do uống rượu say gây ra: Hoàng kỳ mộc lan tán: hoàng kỳ 62g, mộc lan 31g. Các loại thuốc trên nghiền nhỏ thành bột, mỗi lần trước khi ăn cơm dùng với rượu nóng, ngày 3 lần.
Nguồn: Thần Nông bản thảo kinh